Cewice (woj.pomorskie)
Nazwa miejscowości pierwotnie brzmiąca Czewice, wywodzi się od
nazwiska Czewa, będącego skrótem staropolskiego imienia Czewuj.
Zniemczona postać nazwy miejscowości - Zewitz, uwarunkowała wtórną -
obecną - nazwę Cewice.
Po raz pierwszy wzmiankowana w 1362 r. w akcie nadania przez komtura krzyżackiego Winrycha von Kniprode dóbr włościańskich braciom Klausowi, Walterowi, Günterowi oraz Walterowi Grella. Cewice już wtedy nie były małe, skoro lokowano je na 60 łanach, co stanowiło obszar około 1000 ha. Wieś nadano na prawie magdeburskim.
W latach 1911 - 1945 wieś należała do dóbr przedsiębiorcy Rudolfa
Sinnera z Karlsruhe. W rozbudowanym przez niego, a wybudowanym w 1880 r., dworku mieści się obecnie szkoła.
Cmentarz.
Sam cmentarz w przeszłości znajdował się na obrzeżach wsi. Dziś natrafimy na niego jadąc w kierunku Maszewa, po lewej stronie wśród zabudowań mieszkalnych.
Jego obszar jest niewielki, a teren nieogrodzony. Od razu rzuca się w oczy żeliwne ogrodzenie, jakie do dziś się zachowało. Znajduje się na nim tabliczka z imieniem i nazwiskiem. Niestety nie zachowała się ona w dobrym stanie, dlatego też rekonstrukcja napisu wymagała nie lada wysiłku. Na chwilę obecną po analizie gotyckiej czcionki, którą napis został wykonany, mogę napisać, że tabliczka przypuszczalnie zawiera napis:
Jego obszar jest niewielki, a teren nieogrodzony. Od razu rzuca się w oczy żeliwne ogrodzenie, jakie do dziś się zachowało. Znajduje się na nim tabliczka z imieniem i nazwiskiem. Niestety nie zachowała się ona w dobrym stanie, dlatego też rekonstrukcja napisu wymagała nie lada wysiłku. Na chwilę obecną po analizie gotyckiej czcionki, którą napis został wykonany, mogę napisać, że tabliczka przypuszczalnie zawiera napis:
Fritz Meferl (lub) Mefecl (?)
(inskrypcja nieczytalna) 28 März (?) 1828 lub 1928 (?)
(inskrypcja nieczytelna) 30 Januar (?) 1837 lub 1937 (?) - rok śmierci jest niemalże nie do odczytania, stąd moje przypuszczenia
(inskrypcja nieczytalna) 28 März (?) 1828 lub 1928 (?)
(inskrypcja nieczytelna) 30 Januar (?) 1837 lub 1937 (?) - rok śmierci jest niemalże nie do odczytania, stąd moje przypuszczenia
Po całym terenie nekropolii chaotycznie porozrzucane są podstawy od żeliwnych krzyży, zaś w dwóch miejscach odnaleźć można dwie leżące kamienne płyty pamiątkowe z widoczną inskrypcją. Widać pozostałości pól nagrobnych.
Niestety przez cewicki stary cmentarz prowadzi, tzw. skrót osiedlowy, przez co jest on narażony na jeszcze większą dewastację.
Niestety przez cewicki stary cmentarz prowadzi, tzw. skrót osiedlowy, przez co jest on narażony na jeszcze większą dewastację.
Dwie kamienne płyty pamiątkowe
Obie są bardzo interesujące z uwagi na fakt, że mogą być one jednym z najstarszych dzieł ewangelickiej sztuki sepulkralnej na ziemi lęborskiej. Trudno jednoznacznie stwierdzić z jakiego kamienia płyty są zrobione: może to być granit choć równie dobrze obrobiony kamień polny. Nie wykluczam też piaskowca, ale to być może uda mi się ustalić po wnikliwszej analizie poniższych fotografii.
Zarówno na pierwszej, jak i na drugiej płycie widać doskonale, że napis wykonany został odręcznie. Być może był to nieprofesjonalny kamieniarz, być może nie stać było na ozdobne literki. Krój pisma antykwa, znaczy się nie fraktura (czyli to co potocznie nazywają gotykiem).
Druga z płyt zawiera inskrypcję "Christus der ist mein Leben. Sterben ist mein Gewinn". Jest to cytat z pieśni religijnej, jaką mieszkańcy znali zapewne ze swoich śpiewników.
Pieśń ta ma tytuł taki jak pierwszy wers "Christus, der ist mein Leben" zaś napisany cytat to pierwsze dwa wersy tej pieśni. Całość znajduje się TUTAJ.
Pieśń okazuje się być Kantatą nr 95 skomponowaną przez Jana Sebastiana Bacha w 1723 r. Same słowa tej pieśni odwołują się do Biblii, a dokładnie do
Listu do Filipian 1, 21 (Philliper 1, 21). Wg przekładu z Biblii Lutra z
1912 r. - "Denn Christus ist mein Leben, und Sterben ist mein Gewinn",
co polska Biblia Tysiąclecia tłumaczy jako "Dla mnie bowiem żyć - to
Chrystus, a umrzeć - to zysk". Jak widać polskie tłumaczenie różni się
nieco od interpretacji niemieckiej, bowiem gdyby tłumaczyć to ''łopatologicznie'' to powinno być "wtedy Chrystus moim życiem, a śmierć zwycięstwem".
Zarówno na pierwszej, jak i na drugiej płycie widać doskonale, że napis wykonany został odręcznie. Być może był to nieprofesjonalny kamieniarz, być może nie stać było na ozdobne literki. Krój pisma antykwa, znaczy się nie fraktura (czyli to co potocznie nazywają gotykiem).
Druga z płyt zawiera inskrypcję "Christus der ist mein Leben. Sterben ist mein Gewinn". Jest to cytat z pieśni religijnej, jaką mieszkańcy znali zapewne ze swoich śpiewników.
Pieśń ta ma tytuł taki jak pierwszy wers "Christus, der ist mein Leben" zaś napisany cytat to pierwsze dwa wersy tej pieśni. Całość znajduje się TUTAJ.
Pieśń okazuje się być Kantatą nr 95 skomponowaną przez Jana Sebastiana Bacha w 1723 r. Same słowa tej pieśni odwołują się do Biblii, a dokładnie do
Listu do Filipian 1, 21 (Philliper 1, 21). Wg przekładu z Biblii Lutra z
1912 r. - "Denn Christus ist mein Leben, und Sterben ist mein Gewinn",
co polska Biblia Tysiąclecia tłumaczy jako "Dla mnie bowiem żyć - to
Chrystus, a umrzeć - to zysk". Jak widać polskie tłumaczenie różni się
nieco od interpretacji niemieckiej, bowiem gdyby tłumaczyć to ''łopatologicznie'' to powinno być "wtedy Chrystus moim życiem, a śmierć zwycięstwem".
HERMANN
BLOCKU
SEWSKY
ALT8MTE
1869
(wyryty krzyż)
BLOCKU
SEWSKY
ALT8MTE
1869
(wyryty krzyż)
DER IST MEIN
LEBEN
STERBEN
IST MEIN
GEWINN
Źródło:
1. https://de.wikipedia.org/wiki/Cewice
2. http://pom-wpru.kerntopf.com/
3. Urząd Gminy w Cewicach
4. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu ewangelickiego cmentarza w Cewicach /2013 rok/.
Konsultacja:
Michał P. Wiśniewski