Kamienny pomnik przy drodze do Mianowic [Gmina Damnica; woj.pomorskie]

Kierując się z trasy głównej do Słupska w kierunku miejscowości Damnica, po prawej stronie drogi znajduje się kamienny pomnik, upamiętniający bardzo ważne dla Pomorza wydarzenie historyczne. Tu właśnie 18 marca 1807 roku miała miejsce potyczka pomiędzy wojskami polskimi walczącymi u boku Napoleona a oddziałami pruskimi.

Jak dowiadujemy się z dokumentów udostępnionych przez Gminę Damnica:

18 marca 1807 roku o godz.8 rano 80-osobowy oddział pruskiej kawalerii majora Schilla pojawił się znienacka pod wsią Mianowice. Zaatakował on polskie straże i napadł na główne siły zakwaterowane w Zagórzycy. We wsi wywiązała się bitwa , która toczyła się między domami i ogrodami. W końcu wycofujący się oddział polskiego pospolitego ruszenia został rozbity przez pruską jazdę po zachodniej stronie szosy z Mianowic do Zagórzycy – dokładnie naprzeciwko miejsca, gdzie obecnie stoi obelisk upamiętniający tą bitwę. Według źródeł pruskich zginęło 30 Polaków, 20 zostało ciężko rannych a 7 trafiło do niewoli. Z kolei źródła polskie podają że poległo w tym miejscu 5 Polaków i 7 koni. Zabitych pochowano prawdopodobnie na cmentarzu w Zagórzycy.
Pamiątkowy obelisk powstał dzięki staraniom Związku Weteranów z
Zagórzycy. Wspomogli go rolnicy z Karżniczki, którzy w lesie znaleźli
wielki głaz narzutowy. Był on tak wielki , że trzeba go było rozsadzić na 2 części, które ważyły ponad 20 ton.

W roku 1910 z okazji 600-lecia Słupska miasto odwiedziła niemiecka para cesarska.
Cesarzowa Augusta Wiktoria po uroczystościach w mieście wzięła udział w
odsłonięciu obelisku upamiętniającego bitwę pod Mianowicami. Głaz
wieńczyła wówczas figurka orła ufundowana przez starostę słupskiego Bruninga. W kamieniu wyryto napis:

„Dla upamiętnienia potyczki pod Mianowicami 18 marca 1807 roku, w której jazda Schilla zwyciężyła Polaków na żołdzie Napoleona, wzniesione przez Związek Weteranów, Zagórzyca 1910 roku”

Dziś po napisie wyrytym w kamieniu nie ma już niemalże najmniejszego śladu. Widać wyryte litery, ale czas zrobił swoje i oryginalna inskrypcja jest nie do odczytania. Mimo, że teren wokół kamiennego pomnika jest zadbany, to wandale zniszczyli sam kamień pamiątkowy pisząc sprayem po jego powierzchni.
Cieszy jednak fakt, że uczniowe z Gimnazjum w Damnicy od kilku już lat pamiętają o tych wydarzeniach uczestnicząc w terenowej lekcji historii: składają wieńce pod kamiennym pomnikiem oraz zapalają znicze.

Kamienny obelisk upamiętniający potyczkę pomiędzy wojskami polskimi, a oddziałami pruskimi w roku 1807 znajdujący się na trasie Mianowice - Zagórzyca (zdjęcie z początków XX wieku).

Źródło:
1. Der Landkreis Stolp in Pommern, Pagel, Karl-Heinz von; Lübeck 1989
2. Informacje Gminy Damnica