Kozin (woj.pomorskie)
Najpierw był to Gloddow (1628) i ta nazwa pochodziła od nazwy osobowej Głód lub rzeczownika pospolitego głód; obecnie nazwa topograficzna z formantem -in od nazwy miejscowości Koza (dziś Kozy k. Mikorowa). Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1305 roku.
Pod koniec XIX stulecia w Kozinie zwanym wówczas Kozińskim Młynem. osiedlili się katoliccy Kaszubi przybyli z okolicy Kartuz. Po wytyczeniu nowych granic najbliższy dla mieszkańców Kozina kościół katolicki znajdował się w Lęborku.
Szczególnie nieprzychylną postawę względem Kaszubów przejawiał ówczesny zarządca Kóz i Kozina - radca handlowy Schlieker. Dopiero w roku 1931 udało się katolikom wybudować wspólny dla Kozina i Kóz kościół filialny. Ze względu na postawę właściciela stanął on na śródleśnym wzgórzu - ponad 3 km od wsi.
Cmentarz.
Dawny cmentarz ewangelicki położony jest przy drodze głównej do Czarnej Dąbrówki, w oddaleniu około 400 metrów na południe od zabudowań Kozina. Usytuowany jest na terenie wznoszącym się od strony drogi.
Ewangelicka nekropolia powstała w XIX wieku, a jej ogólna powierzchnia wynosi około 0,45 ha. Mniej więcej do roku 1945 cmentarz funkcjonował jako ewangelicki, a po wojnie został przemianowany na katolicki.
Obecnie teren cmentarza został powiększony. Widoczny fragment kamiennego ogrodzenia od strony drogi jest jedną z nielicznych pozostałości po dawnej nekropolii.
Dziś na jego terenie odnajdziemy ledwie około siedmiu nagrobków niemieckich, które się tam zostały. Jedne są w nie najgorszym stanie, inne zaniedbane i trudno odczytać inskrypcje na kamiennych krzyżach bądź postumentach. W części ''dziecięcej'' widać wiele kamiennych płyt porozrzucanych w nieładzie oraz kilka ewidentnie starych krzyży. Brak jednak na nich jakichkolwiek widocznych inskrypcji, stąd trudno określić z jakiego okresu pochodzą.
Jeden z nielicznych i w miarę dobrze zachowanych nagrobków należy do kobiety, na której płycie inskrypcyjnej odczytamy:
Ewangelicka nekropolia powstała w XIX wieku, a jej ogólna powierzchnia wynosi około 0,45 ha. Mniej więcej do roku 1945 cmentarz funkcjonował jako ewangelicki, a po wojnie został przemianowany na katolicki.
Obecnie teren cmentarza został powiększony. Widoczny fragment kamiennego ogrodzenia od strony drogi jest jedną z nielicznych pozostałości po dawnej nekropolii.
Dziś na jego terenie odnajdziemy ledwie około siedmiu nagrobków niemieckich, które się tam zostały. Jedne są w nie najgorszym stanie, inne zaniedbane i trudno odczytać inskrypcje na kamiennych krzyżach bądź postumentach. W części ''dziecięcej'' widać wiele kamiennych płyt porozrzucanych w nieładzie oraz kilka ewidentnie starych krzyży. Brak jednak na nich jakichkolwiek widocznych inskrypcji, stąd trudno określić z jakiego okresu pochodzą.
Jeden z nielicznych i w miarę dobrze zachowanych nagrobków należy do kobiety, na której płycie inskrypcyjnej odczytamy:
Hier ruhen in Gott
meine liebe Frau u. gute Mutter
Marie Mischke
geb. Plottke
*4.8.1868 †29.1.1935
Jhr lieben Eltern, die uns geschieden.
Schlaft vereint hier (nieczytelny fragment) in Frieden.
meine liebe Frau u. gute Mutter
Marie Mischke
geb. Plottke
*4.8.1868 †29.1.1935
Jhr lieben Eltern, die uns geschieden.
Schlaft vereint hier (nieczytelny fragment) in Frieden.
Obok stoi kamienny krzyż z inskrypcją w języku niemieckim. Niestety stan kamienia uniemożliwia jego odczytanie. Właściwie jedynym ''pewniakiem'' jest to, że osoba tam pochowana urodziła się w roku 1928.
U dołu kamiennego krzyża w miarę dobrym stanie zachowała się jedynie inskrypcja, która brzmi:
U dołu kamiennego krzyża w miarę dobrym stanie zachowała się jedynie inskrypcja, która brzmi:
Ihr Lieben alle tröstet auch
ich bin, jetzt im himmelreich.
ich bin, jetzt im himmelreich.
Na niektórych kamiennych postumentach widać miejsce, w którym znajdowała się płyta z inskrypcją, ale dziś próżno ich szukać. Albo nie było ich już od dawien dawna, albo padły ofiarą kradzieży, jaka miała miejsce na tym cmentarzu w marcu tego roku (2013 r.). Zginęło wówczas kilka elementów nagrobnych oraz płyty z nazwiskami zmarłych (chociaż z informacji, na jakie natrafiliśmy można wnioskować, że płyty zostały oderwane i skradzine ze współczesnych nagrobków).
Niedaleko kamiennego krzyża znajduje się grób z nową płytą i metalowym krzyżem. Napis w języku polskim mówi, że pochowany tam został niejaki:
Niedaleko najstarszych nagrobków znajduje się też ołtarz polowy, którego podstawę stanowi kamień z wyżłobionym herbem rodu von Zitzewitz i widoczną datą 1802. Skad się tam znalazł i przez kogo został przywieziony do Kozina? Tego nie udało nam się ustalić.
Orientacja nagrobków na cmentarzu: wschód-zachód.
Ogólnie najstarsze nagrobki są w złym stanie. Tylko kilka z nich posiada dobrze widoczne płyty inskrypcyjne. Reszty nie da się odczytać.
Przy wejściu na cmentarz widać nie tylko pozostałości kamiennego ogrodzenia, ale ma się wrażenie, że znajdują się tam również zniszczone fragmenty nagrobków.
Starodrzew został wycięty. Teren cmentarza jest obecnie trawiasty. Widać współczesne nasadzenia zieleni wysokiej.
Niedaleko kamiennego krzyża znajduje się grób z nową płytą i metalowym krzyżem. Napis w języku polskim mówi, że pochowany tam został niejaki:
August
von
Tuchliński
von
Tuchliński
Niedaleko najstarszych nagrobków znajduje się też ołtarz polowy, którego podstawę stanowi kamień z wyżłobionym herbem rodu von Zitzewitz i widoczną datą 1802. Skad się tam znalazł i przez kogo został przywieziony do Kozina? Tego nie udało nam się ustalić.
Orientacja nagrobków na cmentarzu: wschód-zachód.
Ogólnie najstarsze nagrobki są w złym stanie. Tylko kilka z nich posiada dobrze widoczne płyty inskrypcyjne. Reszty nie da się odczytać.
Przy wejściu na cmentarz widać nie tylko pozostałości kamiennego ogrodzenia, ale ma się wrażenie, że znajdują się tam również zniszczone fragmenty nagrobków.
Starodrzew został wycięty. Teren cmentarza jest obecnie trawiasty. Widać współczesne nasadzenia zieleni wysokiej.
Źródło:
1. A. Świetlicka, E. Wisławska; Słownik historyczny miast i wsi województwa słupskiego; Słupsk 1998
1. A. Świetlicka, E. Wisławska; Słownik historyczny miast i wsi województwa słupskiego; Słupsk 1998
2. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu dawnego ewangelickiego cmentarza w Kozinie /2013 rok/.