Łebieniec (woj.pomorskie)
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1402 roku, wtedy też występuje ona jako własność biskupa Wolskiego. Została założona na planie wielodrożnicy, czyli posiada zwartą lub luźną zabudowę wzdłuż kilku ciągów komunikacyjnych, o nieregularnym kształcie.
Nazwa wsi pochodzi najprawdopodobniej od rzeczownika ,,łabędź''. W 1658 roku nosiła nazwę Lübbentz.
We wsi znajduje się kilka chat i stodoła o konstrukcji ryglowej, wypełnionej gliną.
Cmentarz.
Dawny cmentarz ewangelicki w Łebieńcu położony jest w północno-wschodniej części miejscowości na wysokim wzniesieniu. Jak wskazują odnalezione przez nas dokumenty, został on założony w roku 1878 (wtedy nastąpiło jego poświęcenie; wcześniej mieszkańcy Łebieńca chowani byli na cmentarzu w Charbrowie), a jego ogólna powierzchnia wynosi 0,37 ha.
Dojazd do cmentarza możliwy jest z drogi głównej za kościołem po prawej stronie, drogą polną. Teren cmentarza rozpoczyna się wraz z końcem zabudowań i rozciąga się równolegle do polnej drogi.
Pierwotnie cmentarz ten posiadał bramę wejściową, po której dziś pozostał się jeden słupek. Jak w większości przypadków, stan nagrobków pozostawia wiele do życzenia. Większość jest zdewastowana i porozbijana, do czego bez wątpienia w dużej mierze przyczyniło się znajdujące się w sąsiedztwie wyrobisko torfu. Wiele nagrobków - głównie w północno-zachodnim narożniku cmentarza zostało zniszczonych w latach 50. i 60. XX wieku właśnie podczas prac wyrobiska.
Niedaleko od wejścia na cmentarz oczom naszym ukazuje się leżąca na ziemi kamienna płyta z przytwierdzoną tablicą inskrypcyjną, na której odczytamy:
Hier ruhet in Gott
der Eigentümer
Wilhelm Dahnke
*29.5.1873
†10.2.1925
Was Gott tut
das ist wohlgetan
Ostatni zwrot jest kantatą Jana Sebastiana Bacha, skomponowaną pomiędzy latami 1732-1735.
Niewiele dalej na pozostałościach po mogile odnajdziemy kolejne fragmenty tablic. Te jednak są rozbite na niewielkie kawałki, przez co ich identyfikacja nie jest możliwa. Udało się jedynie stwierdzić, że na cmentarzu tym znajdował się pochówek z roku 1918, na co wskazuje odnaleziony frgament tablicy z widoczną datą śmierci osoby pochowanej. Jest to prawdopodobnie jeden z najstarszych nagrobków.
W wielu miejscach natrafimy na kompletnie rozbite kamienne tablice, jak również na zniszczone podstawy pod krzyż. Z bardzo dużej ilości wystających kamiennych ram mogił wyrastają drzewa, które jeszcze bardziej dopełniły zniszczenia. Dotarcie do wielu grobów utrudniają powalone drzewa oraz liczne samosiejki gęsto porastające cały teren cmentarza. W kilku miejscach natrafimy na podwójne pola nagrobne.
Charakter rozplanowania cmentarza trudny jest do określenia. Jego granice są czytelne z wyjątkiem strony od wyrobiska. Bardzo możliwe, że za niedługi czas grunt od strony wyrobiska zacznie się osuwać, co spowoduje kolejne zniszczenia.
Starodrzew został w części wycięty. Zachował się on jedynie od strony południowo-zachodniej i południowo-wschodniej. Na całym terenie cmentarza znajduje się dużo wspomnianych wywrotów i widocznych jest dużo nowych nasadzeń i samosiejek.
Źródło:
1. Koops H.; Heimatbuch Kreis Lauenburg/Pom; Pfingsten 1967
2. Lauenburger Heimatkalendar 1908 r.
3. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu dawnego ewangelickiego cmentarza w Łebieńcu /2016 rok/.