Lędziechowo (woj.pomorskie)

Lędziechowo (niem. Landechow) to osada kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Nowa Wieś Lęborska na trasie linii kolejowej Lębork-Łeba.
Wieś jest usytuowana ok. 35 m n.p.m. w Dolinie Lędziechowskiej płynie Lędziechowska Struga, uchodząca do Białogardzkiej Strugi - prawego dopływu Łeby oraz - uchodząca do Kisewki w stronę południowego wschodu - Rekowska Struga.

Tędy przebiega stara droga, która już we wczesnym średniowieczu łączyła 2 ośrodki kasztelańskie - Chmielno i Białogardę. Samą zaś Doliną Lędziechowską przebiegała droga wiążąca 5 osad grodowych: Lębork, Nową Wieś Lęborską, Garczegorze, Łebień i Białogardę. Ciąg ten musiał zapewne spełniać jakieś przemyślane funkcje obronne.
Dobra jakość gleb przyspieszyła zasiedlenie tego obszaru i wykarczowanie lasów.
W latach 1209-1214 książę gdański Mściwoj I nadał Żukowo (koło Kartuz) siostrom norbertankom. W roku 1224 jego syn, Świętopełek potwierdził i rozszerzył nadania ojca, darowując owemu klasztorowi kilka wsi w sąsiedztwie rzeki Łeby: Lędziechowo, Cecenowo i Przywóz.
Zakonnice Żarnowieckie (cysterki) utrzymywały prawdopodobnie swą
stację połowową w pobliskiej Żarnowskiej. Znalezione w tym
rejonie słynne łodzie były najprawdopodobniej własnością tych
stacji.
Norbertanki popadły szybko w konflikt z miejscowym rycerzem, Domasławem - w sprawie jazu oraz z Trojanem Czeczycem /Tesczicz/ - w kwestii granic Cecenowa. W roku 1334 toczono o to przed komturem Hugewitzem procesy w Słupsku, ale nie znamy ich rezultatów. Wiadomo jednak, że w nieokreślonym bliżej czasie panowania zakonu krzyżackiego klasztor żukowski stracił swe wszelkie prawa i włości nad rzeką Łebą.
Samo Lędziechowo pozostało w rękach premonstranek z Żukowa i dopiero w obawie przed skutkami reformacji podjęły w latach 1532-1544 rozmowy dotyczące ewentualnego odsprzedania Lędziechowa Lęborkowi, lecz bez
praktycznych wyników.
W miarę postępu reformacji żukowianki nie miały lepszego wyboru, aniżeli sprzedaż Lędziechowa, toteż w r.1569, zgodnie ze sporządzoną w Kolibkach (pod Gdynią) przez gdańskiego oficjała umową, zbyto tę
miejscowość M.Wejherowi za 4.000 talarów rzekomo z racji zbyt
dużego oddalenia Lędziechowa od Żukowa. Odtąd, aż do r.1945, Lędziechowo pozostawało w rękach szlacheckich.
W roku 1628 istniał tu też młyn.
W dniu 22.V.1754 roku pułkownik Mikołaj Wojciech Wejher sprzedał Lędziechowo, Osowo i część Leśnic Jerzemu Wejherowi za 60.000 talarów. Kontrakt ten zatwierdzono w Lęborku 23 września 1754 roku. Po zgonie Jerzego Wejhera w roku 1760 mienie to przeszło w posiadanie jego trzech synów z drugiego małżeństwa: Ludwika Ernesta, Jana i Maurycego. Jednakże - jako małoletni pozostawali przez pewien czas pod kuratelą Franciszka Somnicza Somnicz, który w ich imieniu zbył te dobra staroście Franciszkowi Teodorowi Objazdowskiemu z Górek 17 czerwca 1767 roku.
Późniejszym właścicielem, w latach 1804-1824 roku był hrabia von Münchow, do którego należały też udziały Krępkowice B oraz Unieszynko B. Od roku 1830 - Walenty Lisco, od 30 czerwca 1849 - Karol Jerzy Ernest Fliessbach, od 20 stycznia 1897 - Jerzy Fliessbach.
W XIX i XX wieku czynna tu była cegielnia, a - od czasu pojawienia się masowej zgnilizny ziemniaków - także gorzelnia.
Karol Jerzy Fliessbach - potomek Jerzego - nabył w roku 1829 Jackowo, w roku 1839 - Choczewko i dopiero w roku 1844 Lędziechowo.
Rządy Fliessbachów były nacechowane obszarniczym i zaborczym egoizmem.
Podczas uwalniania chłopów zlikwidowali w XIX wieku w Lędziechowie
3 gospodarstwa chłopskie i 3 gospodarstwa zagrodnicze, zaś w latach
1890-1940 nie oddali ani jednego hektara dla chłopskiego zasiedlenia.
Rodzina ta była właścicielem Lędziechowa aż do chwili wyzwolenia w roku
1945. W roku 1911 Lędziechowo było okręgiem folwarcznym z 358
mieszkańcami w wójtostwie Łebień, z folwarkiem o areale 558 ha. W
celu zwiększenia produkcji owoców, wysadzone w początkach XX wieku
tutejszej drogi drzewami owocowymi.
Wieś wyzwoliły 10 marca 1945r. jednostki 19 Armii dowodzonej przez gen. Władimira Romanowskiego.
Zgodnie z przepisami o przyjęciu mienia poniemieckiego, od czasu wyzwolenia lędziechowskie majętności stały się państwowym gospodarstwem rolnym.

Cmentarz.

Cmentarz położony jest około 700 metrów na północny-zachód od miejscowości. Dojazd do niego jest możliwy kierując się w kierunku Kopaniewa. Po około 600 metrach od ostatnich zabudowań należy skręcić w lewo w drogę gruntową prowadzącą około 500 metrów do skrzyżowania przy północno-wschodnim narożniku cmentarza.
Nekropolia ta powstała najprawdopodobniej w II połowie XIX wieku, na co wskazują archiwalne zapiski wskazujące, iż najstarszy odnaleziony tam nagrobek pochodził z 1914 roku. Obecnie jego powierzchnia wynosi ok. 0,25 ha.
Brak jakichkolwiek pozostałości po murze ogrodzeniowym, jednak widoczne są pozostałości bramy cmentarnej, która niegdyś się tam znajdowała - dziś skupisko gruzu cmentarnego. Od strony północno-wschodniej granice ewangelickiej nekropolii są zatarte. Orientacja nagrobków: wschod-zachód. Trudno dziś określić pierwotne wejście na cmentarz, gdyż nie można być pewnym czy pozostałości bramy tkwią w swoim pierwotnym miejscu.
Ogólnie cmentarz znajduje się w bardzo złym stanie. Nagrobki są mocno zdewastowane, a cały obszar nekropolii zarośnięty. Widać liczne doły po grobach.
Eksplorując jego obszar można natrafić na liczne pozostałości nagrobków oraz kilka postumentów w kształcie pnia drzewa. Licznie występują pozostałości postumentów nagrobnych tablic. Odnajdziemy również niewielką ilość podstaw pod krzyż.
Wprawdzie dewastacja cmentarza uniemożliwia dokładne określenie liczby mogił, ale wiemy, że ilość wolnostojących nagrobków do roku 1945 liczyła około 20 - 21.

Ogólny stan zachowania zieleni na cmentarzu jest dostateczny. Starodrzew w części został wycięty. Występują liczne samosiejki klonu. W podłożu licznie występuje paproć, konwalia majowa, barwinek pospolity, bluszcz pospolity oraz jeżyna właściwa.