FotoExploracje  Lębork dokumentacja fotograficzna opuszczonych miejsc i cmentarzy

Maszewko/Komaszewo (woj.pomorskie)

Maszewko (niem. Klein Massow) - wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Wicko przy drodze wojewódzkiej nr 213.

Pierwsza wzmianka o Maszewku pochodzi z roku 1334. Do roku 1945 wieś stanowiła własność prywatną, należącą przez kilkaset lat do rodziny Röpke.
Od XVII wieku zostali nimi członkowie rodu von Krockow. Od roku 1804 wraz z innymi dobrami Maszewko należało do hrabiego Münester-Meinhöfel. W 1835 roku majątek nabyła rodzina Zimdars. 

Komaszewo (niem. Komsow/Comsow/Ober Komsow) to wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Wicko.
Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1402 roku. Prawdopodobnie już wtedy były tu dwa oddzielne gospodarstwa, którymi zarządzała rodzina von Röpke oraz von Comoske. W XVIII wieku oba majątki połączono w jeden i należał on wówczas do rodziny von Grumbkow, a w późniejszym czasie do rodziny von Gostkowski. Od 1792 roku właścicielem dóbr została rodzina von Gruben.
Ostatnią właścicielką majątku była Sybilla von Braunschweig z domu von Gruben. Razem ze swym mężem i matką została rozstrzelana w marcu 1945 roku w majątku Lubuczewo w powiecie słupskim.

Cmentarz.
Cmentarz, na którym chowano mieszkańców Maszewka i Komaszewa znajduje się po prawej stronie drogi prowadzącej do Komaszewa. Położony jest w lesie około 1 km na zachód od wsi. Powstał on najprawdopodobniej około roku 1883.
Pierwotna granica przebiegała równolegle do drogi, obecnie zmieniono kąt przebiegu drogi asfaltowej. Jego dzisiejsza wielkość wynosi około 0,46 ha.

Jak większość tego typu starych cmentarzy, jego stan daje wiele do
życzenia. Cały obszar nekropolii zarośnięty jest gęstą roślinnością oraz
wysokimi młodymi drzewkami, które niejednokrotnie utrudniały dotarcie
do pozostałości niektórych mogił.
Pierwotnie cmentarz ogrodzony był dużymi kamieniami, które do dziś widoczne są z drogi. Na cmentarz wchodziło się przez bramę, zwieńczoną krzyżami (jeszcze na początku roku 2000 były widoczne jej pozostałości). Dziś nie ma po niej śladu. Niedaleko od drogi znajdowała się kaplica, dziś w tym miejscu odnajdziemy całą masę cegieł, które świadczą o tym, iż dawniej znajdowała się tam jakaś budowla. 
Widoczny jest również fragment kamiennego ogrodzenia, który oddzielał część należącą do wsi Komaszewo od części należącej do wsi Maszewko.
Pierwotnie na cmentarzu tym znajdował się kamienny krzyż nagrobny, który został przeniesiony w latach 90-tych na cmentarz przy kościele w Charbrowie.
Kilka nagrobków zachowało się w niezłym stanie. Niemalże zaraz przy drodze zauważymy pozostałość nagrobka (płyta nagrobna z inskrypcją), przy której po obu stronach stały - jakby się zdawało - dwa krzyże na podstawach. Napis nie jest dokładnie czytelny, gdyż czas zrobił swoje, ale po wnikliwej analizie można przypuszczać, że inskrypcja brzmiała:

Hermann Zimdars
Rittergutsbesitzer
*21.10.1839  †15.9.1923 
Clara Zimdars geb. Schmidthals
*21.11.1847 †17.02.1925


Zaskoczył nas również dobry stan tablic marblitowych, z których bez problemu można odczytać informacje na temat osób tam pochowanych. Na tablicach odczytamy między innymi:

Hier ruhen in Gott
Johana Hirsch
*21.5.1865  †21.11.1936
Das Gott tut, das ist wohlgetan.


Ostatnie zdanie jest kantatą Jana Sebastiana Bacha ''Was Gott tut, das ist wohlgetan III BWV 100''.
Większość nagrobków pochodzi jeszcze sprzed lat 30-tych. Ich przedział czasowy (przynajmniej mogił, które znaleźliśmy) mieści się w ramach lat 1917-1928.
Ciekawym nagrobkiem okazał się niewielkich rozmiarów kamień, który odkrył przed nami nazwisko:

Ewald von Gruber

Niestety zły stan kamienia uniemożliwił nam odczytanie dalszego napisu, który być może ujawniłby przed nami toższamość pochowanego tam mężczyzny (niewykluczone jednak, że ponownie tam zajedziemy, aby bliżej przyjrzeć się temu nagrobkowi).

Widoczny jest również kamień nagrobny z inskrypcją:

Anna Voigt
geb. Henzschel
*6.7.1847  †5.2.1932


Na tyłach cmentarza znajduje się granitowy pomnik poległych w I wojnie światowej o wymiarach ok. 200 x x 90 x 30 cm osadzony na trójstopniowej podstawie z kamiennej kostki.
Napisy zostały wykonane wklęsłorytą czcionką wypełnioną czarną farbą.
Tekst na pomniku brzmi:

Zum Gedachtnis
unserer im Weltkriege
1914-18 gefallen Helden
aus der Gemeinde Kl. Massow

Musk[etier] M.* Schwichtenberg * 20.1.94 + 8.2.15
Musk[etier] O[tto] Bischoff * 5.1.94 + 11.4.15
Musk[etier] K[arl]** Zischke * 11.1.87 + 14.6.15
Ers[atz] Res[erve] P[aul] Klix * 20.1.90 + 21.10.16
Musk[etier] O[tto] Kamradt * 12.8.79 + 23.3.17
Musk[etier] Th[eodor] Smerling * 21.12.91 + 27.3.17
Füsil[ilier] O[tto] Damaschke * 18.7.95 + 11.5.17
Unt[ero]ff[i]z[ier] E[rnst] Horn * 27.1.89 + 2.6.17
Gefr[eiter] K[arl] Bischoff * 26.3.96 + 18.4.18
Füsil[ilier] Aug[ust] Lietzau * 22.8.92 + 10.8.18

Kampf und Tod sind Kriegerlos

Monument zachował się w świetnym stanie.

Charakter rozplanowania cmentarza trudny jest obecnie do zdefiniowania, jednak całość jest czytelna. Nagrobki są w złym stanie i wiele jest zdewastowanych.

W dobrym stanie zachował się drzewostan. Starodrzew został w większości wycięty, ale teren nekropolii usiany jest licznymi samosiejkami.
Teren cmentarza dawniej
Źródło:
1. Krużycki Witold; Ewangelickie cmentarze Gminy Wicko
2. Heimatkalender für den Kreis Lauenburg/Pommern
3. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu ewangelickiego cmentarza w Maszewku /2013 rok/.
Konsultacja:
Warcisław Machura