FotoExploracje  Lębork dokumentacja fotograficzna opuszczonych miejsc i cmentarzy

Roszczyce (woj.pomorskie) - cmentarz wiejski

Roszczyce (niem. Roschütz) to osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, w gminie Wicko. Jest to miejscowość, która swoimi korzeniami sięga jeszcze czasów
przedkrzyżackich. Pierwsza udokumentowana wzmianka dotycząca Roszczyc pochodzi z aktu nadania tej osady z 7 stycznia 1384 roku. Na podstawie tego dokumentu wiemy, iż nieznany bliżej Bartosz (Bartus de Rossicz) otrzymał Roszczyce na prawie magdeburskim od gdańskiego komtura Gerarda von Stegen, za co w zamian był zobowiązany do uiszczenia corocznej opłaty w wysokości 4 marek.
Interesującym z punktu widzenia historii dokumentem, jest również akt pochodzący z 1404 roku, dotyczący pertraktacji w sprawie bliżej nie określonego młyna, pomiędzy Przybkiem ze Zwartowa a jego sąsiadem Wincentym. Mocą wyroku sądu ziemskiego spór został rozstrzygnięty w ten sposób, że Wincenty z Roszczyc zachował młyn, przy czym w zamian za to był zobowiązany do zapłaty każdego roku jednego szkojca na rzecz Przybka lub jego spadkobierców. Ród Roszczyckich wymarł w linii męskiej w 1488 roku, a ostatnim przedstawicielem rodu był Paweł Roszczycki (von Roschutz). Jego jedyna córka i jednocześnie dziedziczka miejscowości Ewa Roszczycka, poślubiła słynnego Wawrzyńca Krokowskiego - wójta ziemi lęborskiej. W ten sposób powstała boczna linia rodu Krokowskich, której gniazdo rodowe mieściło się w Roszczycach.
Roszczyce przez 335 lat pozostawały posiadłością rodu Krokowskich. Dziewiątym w kolejności posiadaczem miejscowości był Otto Karol Krokowski. Był to polski generał i rycerz orderu św. Stanisława. Po jego śmierci w 1805 roku, włości trafiły w ręce jedynego syna generała Krokowskiego, ale ten nie zdołał utrzymać rodzinnego majątku.
Na początku XIX wieku nastąpił całkowity upadek Roszczyc, przez co w 1823 roku wystawiono je na licytację. Nabywcą majątku został
Antoni Retzlaff.
W 1911 roku Roszczyce były gminą wiejską z 216 mieszkańcami oraz okręgiem folwarcznym o powierzchni 965 ha.
Ostatnim właścicielem Roszczyc był Werner Kernsberg. W momencie wkroczenia Rosjan do wsi, Kernsberg ucieka do Wrześcienka, gdzie był notorycznie przesłuchiwany przez Rosjan. Jako, iż nie był dobrym chlebodawcą dla poddanych, bał się wrócić do swojego majątku. Kiedy jednak postanawia to uczynić, zamieszkał w gorzelni, gdzie też wkrótce umarł w 1946 roku.

Cmentarz.
Cmentarz ewangelicki określany mianem ''wiejskiego'' położony jest w północnej części miejscowości, przy ostatnich zabudowaniach, na wzniesieniu. Z trzech stron otoczny jest lasem.
Z dokumentów archiwalnych wynika, że powstał najprawdopodobniej około roku 1882. Jego obecna powierzchnia wynosi około 0,15 ha.
Jest to cmentarz, który jako jeden z nielicznych w Gminie Wicko posiada najbardziej czytelny układ przestrzenny.
Granice cmentarza dokładnie wyznaczają pozostałości kamiennego ogrodzenia, które bez trudu dostrzeżemy i dziś. Równie czytelna jest droga wiodąca do cmentarza.
Był to cmentarz wiejski, służący mieszkańcom Roszczyc. Właściciele
miejscowości - między innymi: ród Krokowskich swoich członków rodziny
chowali na cmentarzu przy kościele i w kryptach kościelnych (materiał cmentarza przykościelnego oraz krypty w przygotowaniu - przyp. Agnieszka Kijewska).
Na terenie całej nekropolii widoczne są pozostałości zniszczonych
nagrobków kamiennych. Układ jest wyraźnie czytelny za sprawą widocznych kamiennych ram mogił - wiele z nich należy do dzieci. Natrafimy na grób z tablicą w kształcie krzyża (dobrze zachowana), na której odczytamy:

Hier ruhen in Gott
Henriette Krepel
geb. Rückward
*26.1.1859  †20.8.1937

U podstawy tablicy znajduje się fragment Psalmu 62,2:

Meine Seele ist stille zu
Gott, der mir hilft.
              PS. 62,2

Widać także leżący na ziemi rozpołowiony krzyż z widocznymi datami:

*4.8.1902 †28.3.1903

oraz

*4.8.1902 †...(tu fragment nieczytelny) 2.1903

Na ziemi leży też kilka kamiennych postumentów z inskrypcjami, których jednak nie sposób odczytać.
Według informacji zaczerpniętych od Mariusza Baara, na cmentarzu tym odnelziono żeliwne tablice z napisami:

Hier ruhet in Gott
der Tischlermeister
(tłum. stolarz)
Leopold Pioch, zu Roschütz
geb.3 Oktober 1823
gest.29...(tu inskrypcja mało czytelna)

oraz

Hier ruhet in Gott
Julianna Charlotte Pioch
geb.Brieschke
geb.11 September 1834
gest.d.12 März 1906
(?)

Teren cmentarza jest zaniedbany i zdewastowany. Większość mogił zachowała się bez tablic oraz krzyży.

Starodrzew w większości został wycięty. Na całym terenie widocznych jest wiele samosiejek, a także liczne wywroty.
Źródło:
1. Z. Frącek, Historia roszczyckiej kaplicy w: Biuletyn Historyczny LBH, lipiec 1999 nr 10
2. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu ewangelickiego cmentarza w Roszczycach /2013 rok/.