FotoExploracje  Lębork dokumentacja fotograficzna opuszczonych miejsc i cmentarzy

Usługi pogrzebowe w dawnym Lęborku

W początkach XX wieku w dawnym Lęborku (niem. Lauenburg in Pomm.) dość prężnym ''przemysłem'' był przemysł funeralny. W mieście nie brakowało zakładów, które oferowały klientom usługi pogrzebowe, choć w większości trudno dziś mówić o firmach - byli to raczej prywatni przedsiębiorcy (dziś nazwalibyśmy ich prywaciarzami).
Dziś znanych mi jest pięć nazwisk osób, których praca w Lęborku na początku XX wieku polegała na świadczeniu usług związanych z pochówkiem zmarłych. Co ciekawe, niemalże każdy z nich swojej działaności nie ograniczał jedynie do wyrobu trumien czy nagrobków, ale niejednokrotnie zajmował się też przygotowaniami do pogrzebu, co odciążało wiele rodzin w tak trudnej chwili z wielu uciążliwych obowiązków. Dawni przedsiębiorcy pogrzebowi dbali np. o wygląd zmarłego, odpowiedni ubiór w tej ostatniej drodze, biżuterię, jaką miał mieć przy sobie zmarły oraz inne przedmioty, które miał ze sobą zabrać na tamten świat - z którymi był szczególnie związany za życia.
W dalszej kolejności zajmowali się trumną i jej wyposażeniem, jak też jej otoczeniem, czyli np. sarkofagiem, kwaterą grobową, kryptą, nagrobkiem, tablicą nagrobną, ogrodzeniem, portretem trumiennym, krzyżem, macewą, obeliskiem, etc... Można więc stwierdzić śmiało, że każdy z ówczesnych lęborskich przedsiębiorców pogrzebowych oprócz wykonania samej trumny czy nagrobka, trzymał pieczę nad wszystkimi artefaktami sepulkralnymi.

Historycy zauważają dużą wytwórczość lęborskiego przemysłu, zaangażowanego w tworzenie ''cmentarnej sztuki''.  W dużej mierze do tak ogromnej różnorodności przyczyniły się m.in. lęborskie odlewnie żeliwne braci Stutzke, założone w 1866 roku przy ulicy Danziger Straße (obecnie ulica Gdańska). Ich odlewnie przez dziesiątki lat odlewały krzyże, łańcuchy grobowe czy ozdobne kraty.
Duży wkład miała również wytwórczość kamieniarska i tu można wymienić kilka nazwisk:

1. FRITZ CASPER
Zakład Fritza Caspera mieścił się przy ulicy Stolperstraße (obecnie ulica Staromiejska). Był jednym z najbardziej prężnych zakładów kamieniarskich w dawnym Lęborku. Usługi były wykonywane w zakresie tworzenia pomników nagrobnych z granitu, marmuru czy piaskowca. Fritz Casper specjalizował się również w wykonywaniu ciężkich i dużych pomników (grobowców) oraz żeliwnych krzyży i ogrodzeń.
Sygnatura Fritza Caspera odnaleziona na żeliwnym krzyżu znajdującym się na niemieckim cmentarzu w Wicku (woj.pomorskie).
2. OTTO STREHL
Otto Strehl tworzył przy ulicy Neuendorferstraße (dziś ulica Kossaka). Oprócz trumien, firma Strehla zajmowała sie wyrobem świeczników, karawanów, katafalków, jak również dekoracji nagrobnych.
W swoim asortymencie posiadała zarówno trumny drewniane jak i metalowe w różnych wielkościach. Usługi Otto Strehla obejmowały także załatwianie spraw żałobnych.
3. HERBERT PEGLOW
Zakład kamieniarski Peglowa znajdował się przy ulicy Moltkestraße 13 (obecnie Aleja Wolności). Cmentarna sztuka kamieniarska Herberta Peglowa również miała swój wielki udział na różnorodność sztuki funeralnej. Firma oferowała swoje usługi nie tylko w wyrobie nagrobków, ale również wykonywała żeliwne i kute ogrodzenia i krzyże.
4. OTTO WENZLAFF
Firma Otto Wenzlaffa mieściła się przy ulicy Scheunenstraße 58 (ul. Targowa). Zajmowała się wyrobem trumien, świeczników, karawanów i katafalków. Można było też wynająć pojazd do przewozu zwłok. Firma zajmowała się również utylizacją (posiadała jak na owe czasy najnowsze urządzenia do utylizacji). Była również możliwość wysyłki trumien do innych miejscowości. 
5. EMIL ROGALSKI
Zakład pogrzebowy Emila Rogalskiego obsługiwał największy cmentarz ewangelicki w powiecie pod koniec XIX wieku. Początkowo swoją siedzibę miał przy ulicy Gerberstraße (ul. Reja), a następnie przy Marktplatz 30 (obecnie Plac Pokoju). Firma wyrabiała nie tylko trumny, krzyże i katafalki, ale posiadała duży asortyment ozdobnych karawanów.
Swoje usługi oferowała również poza Lęborkiem (Chottschow - Choczewo, Zezenow - Cecenowo, Leba - Łeba). Trumny dostarczane były również do klienta: od tych najprostrzych do najbardziej eleganckich. Emil Rogalski na dużą skalę wyrabiał również trumny dziecięce.
Zamieszczone w tekście zdjęcia pochodzą z prywatnych zbiorów autorów serwisu FotoExploracje Lębork.