FotoExploracje  Lębork dokumentacja fotograficzna opuszczonych miejsc i cmentarzy

Wierzchucino (woj.pomorskie)

Wierzchucino (niem. Wierschutzin) to stara kaszubska wioska przy północno-zachodnim krańcu Jeziora Żarnowieckiego, położona przy drodze nr 213 Krokowa-Wicko.

W 1257 Wierzchucino zostało wymienione jako wieś będąca własnością klasztoru w Żarnowcu. Poprzez związki z klasztorem w Żarnowcu ludność była w znacznej większości katolicka. Kiedy wieś została przejęta przez Prusy, proporcje te uległy zmianie. 1882 r. społeczność ewangelicka była tak silna, że rozpoczęto budowę neogotyckiego kościoła ewangelickiego.
Na mocy Traktatu Wersalskiego, Wierzchucino w 1920 r. pozostało w Niemczech.

Cmentarz.
Około 1 km za wsią (jadąc w kierunku Wicka), po prawej stronie drogi znajduje się odnowiony XIX-wieczny cmentarz ewangelicki z pomnikiem poległych w I wojnie. Na cmentarzu znajdują się groby dawnych mieszkańców Wierzchucina. Widać pozostałości po bramie, ale samej bramy brak. Zachowały się jedynie dwa filary. Teren cmentarza wyznacza drewniane ogrodzenie. Po lewej stronie cmentarza (od strony pomnika), teren jest bardziej zaniedbany. Groby są bardziej zniszczone, a latem wysoka trawa oraz chwasty utrudniają eksplorację terenu. W tej części też znajdują się pozostałości kaplicy. Została rozebrana pomiędzy rokiem 2002-2004 (według mieszkańców). Udało mi się dowiedzieć, że w środku była otynkowana i znajdował się tam niewielki ołtarzyk.
Same groby zachowały się w różnym stanie: jedne są bardziej zadbane inne mniej. Na kilku mogiłach zachowały się również tablice nagrobne. Na dwóch nagrobkach widać ''współczesne'' tabliczki identyfikujące spoczywające tam osoby. Najprawdopodobniej zostały przytwierdzone przez osoby, których przodkowie spoczęli na tych ziemiach.
Centralnym punktem jest pomnik poświęcony poległym w I wojnie światowej.
Pomnik ustawiono na niewielkim podwyższeniu terenu pośrodku cmentarza. Po kilku schodkach wchodzi się na otoczony słupkami placyk. Bryła pomnika z kilkunastu warstw kamieni, zwieńczona kamiennymi kulami i wykutym również z kamienia wojskowym hełmem. Pośrodku umocowana znajduje się nieco zniszczona (przeorana przez kule?) tablica z listą nazwisk osób poległych w latach 1914-18. Do powstania tego pomnika przyczynili się członkowie Wierschutziner Krieger Verein (Związku Wojaków w Wierzchucinie). Po raz pierwszy został poświęcony przez żarnowieckiego księdza - Kurta Reicha dn. 24 lipca 1927 roku. Poniżej tablicy z nazwiskami poległych w I wojnie światowej umieszczono tablicę pamiątkową poświęconą zaginionym i poległym w latach II wojny.

LISTA OSÓB POLEGŁYCH PODCZAS I WOJNY ŚWIATOWEJ 
(nazwiska, które udało się zrekonstruować)

ZINK GUSTAV
ZIMMERMANN GUSTAV
ZILSKE PAUL
ZECHLIN HERMANN
STYN ALEXANDER
STYN AUGUST
STYN JOSEF
SELONKE FRANZ
SELLKE WALTER
RÖHNKE REINHOLD
RADZIEJOWSKI JOHANN
RADTKE AUGUST
PILLATH AUGUST
OKOŃ AUGUST
MÜLLER FRIEDRICH
LIESKE AUGUST
LADDACH FELIX
LADDACH AUGUST
LABUDDA JOHANN
KÜHNKE MICHAEL
KRAMPIKOWSKI JOHANN
GUMZ EWALD
GRZENKOWSKI ALBERT
GREZLIKOWSKI THEODOR
GOYKE FRANZ
GOYKE JOHANN
GOYKE JOHANN (U)
GOYKE AUGUST
GOYKE JOSEF
GARBE HERMANN
FRIEBÖSE JOSEF
DRZEZDZON AUGUST
CEYNOWA AUGUST
BUDNIK CLEMENS
BUDNIK JOHANN
BEHNKE KARL
BEHNKE LEO
BAUMGART JOSEF
B?MANN XAWER
?CHKE AUGUST
Źródło:
1. Machura Warcisław; Dawne miejsca pamięci o żołnierzach na terenie powiatu słupskiego; Słupsk 2011
2. Ogólnopolski Miesięcznik Odkrywca
3. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu ewangelickiego cmentarza w Wierzchucinie /rok 2013/