Zagórzyca (woj.pomorskie)
''Zagórzyca'' jest to nazwa topograficzna od wyrażenia ..za górą". Dawne zapisy nazwy: Sagerick (1440), Zaghertcze (1485), Sageritz (1571); niem. Sageritz.
Wieś prawdopodobnie należała najpierw do Zitzewitzów z Motarzyna. najpóźniej do lat 1250/1280. Następnie została sprzedana braciom Kutzeke przez księcia Bogusława VII. Bogusław VIII oddał dobra we władanie miastu Słupsk w 1440 roku. Książę Barnim w 1556 roku przekazał Zagórzycę Bartholomausowi Schwave jako nagrodę za służbę. Później wieś stała się dobrami królewskimi.
W 1784 r. we wsi był folwark, 17 dymów (domów), karczma, kaznodzieja. Już wtedy mówiono wyłącznie po niemiecku. Do końca została wsią chłopską i w 1939 roku istniało tu 70 gospodarstw. Dokumenty z 1492 roku poświadczają istnienie we wsi kościoła. Kościół obecny został wybudowany w 1844 roku. Z zabytkowych obiektów we wsi znajduje się jedynie neogotycki kościół z 1844 r. murowany z ciosów granitowych, salowy, z nowszą wieżą, przebudowany w 1903 roku.
Cmentarz.
Cmentarz ewangelicki w Zagórzycy powstał w centrum miejscowości. Był to cmentarz przykościelny i pierwotnie zajmował znaczną przestrzeń wokół świątyni.
Z informacji, na jakie udało nam się natrafić wiemy, iż niegdyś znajdowały się tam gęsto ustawione krzyże, które wyznaczały mogiły. Dodatkowo dość znaczny obszar nekropolii zajmowały również żeliwne ażurowe ogrodzenia.
Ewangelicki cmentarz przestał istnieć tak naprawdę po wojnie. Wówczas to usunięto wiele nagrobków, a z kamieni nagrobnych wzniesiono do dziś istniejące ogrodzenie wokół kościoła.
Przechadzając się po terenie dzisiejszego cmentarza wzdłuż ogrodzenia doskonale widać pozostałości nagrobków: podstawy pod krzyż czy charakterystyczne kamienne postumenty. Z pierwotnego cmentarza obecnie zachowały się jedynie dwie bramy, na których widnieją daty: 1924 oraz 1936. Na samym końcu idąc główną aleją dotrzemy do krzyża z nagrobka naczelnika gminy. Napis na krzyżu brzmi:
Z informacji, na jakie udało nam się natrafić wiemy, iż niegdyś znajdowały się tam gęsto ustawione krzyże, które wyznaczały mogiły. Dodatkowo dość znaczny obszar nekropolii zajmowały również żeliwne ażurowe ogrodzenia.
Ewangelicki cmentarz przestał istnieć tak naprawdę po wojnie. Wówczas to usunięto wiele nagrobków, a z kamieni nagrobnych wzniesiono do dziś istniejące ogrodzenie wokół kościoła.
Przechadzając się po terenie dzisiejszego cmentarza wzdłuż ogrodzenia doskonale widać pozostałości nagrobków: podstawy pod krzyż czy charakterystyczne kamienne postumenty. Z pierwotnego cmentarza obecnie zachowały się jedynie dwie bramy, na których widnieją daty: 1924 oraz 1936. Na samym końcu idąc główną aleją dotrzemy do krzyża z nagrobka naczelnika gminy. Napis na krzyżu brzmi:
Hebr. 13.14
Reinhold Wenzlaff
1869 - 1944
Reinhold Wenzlaff
1869 - 1944
O istnieniu na tym obszarze niegdyś dawnego cmentarza przypomina również współczesny granitowy pomnik. Tekst w języku niemieckim, polskim i angielskim mówi, iż pomnik postawiono ku czci pochowanych na nim mieszkańców Zagórzycy i okolicznych miejscowości w latach 1485 - 1948.
Widok cmentarza z lat jego świetności (zdjęcie z ''Der Landkreis Stolp in Pommern'', Karl-Heinz Pagel, Lübeck 1989 r.
Źródło:
1. A. Świetlicka, E. Wisławska; Słownik historyczny miast i wsi województwa słupskiego; Słupsk 1998
2. K-H. Pagel; Der Landkreis Stolp in Pommern; Lübeck 1989
1. A. Świetlicka, E. Wisławska; Słownik historyczny miast i wsi województwa słupskiego; Słupsk 1998
2. K-H. Pagel; Der Landkreis Stolp in Pommern; Lübeck 1989
3. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu ewangelickiego cmentarza w Zagórzycy /rok 2014/