FotoExploracje  Lębork dokumentacja fotograficzna opuszczonych miejsc i cmentarzy

Żarnowiec (woj.pomorskie)

Żarnowiec (niem. Zarnowitz) - Żarnowiec to wieś kaszubska w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie Krokowa, na Wysoczyźnie Żarnowieckiej, w pobliżu Jeziora Żarnowieckiego, w otulinie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego i przy drodze wojewódzkiej nr 213..

Pierwsza wzmianka o Żarnowcu pochodzi z 1215 roku. Wówczas książę Subisław nadał wieś opactwu w Oliwie. W 1246 założono tu klasztor cysterek, który następnie uposażyli kolejni książęta pomorscy – Świętopełk i Mściwój II. WXIV wieku do cysterek należało już Jezioro Żarnowieckie i większość przyległych wsi. W XV wieku, podczas walk polsko-krzyżackich (1433, 1454, 1466), klasztor kilkakrotnie był najeżdżany i plądrowany. Po reformacji opactwo podupadło, wobec czego władze kościelne zdecydowały się rozwiązać zgromadzenie cysterek (w 1589 roku) i sprowadzić na ich miejsce benedyktynki z Chełmna.
Po wojnach szwedzkich (w XVII stuleciu) nastąpił rozkwit klasztoru i wsi. Mniszki z Żarnowca prowadziły szkołę dla panien z dobrych domów,słynęły też z haftu artystycznego. Po pierwszym rozbiorze Polski dobra klasztoru zostały skonfiskowane przez skarb pruski. Ostatecznej kasaty klasztoru dokonano w 1834 roku. Przyklasztorny folwark znalazł się wówczas w rękach prywatnych, a część gruntów rozparcelowano wśród mieszkańców. W 1848 roku we wsi znajdowało się aż 40 zagród. W okresie międzywojennym Żarnowiec był miejscowością graniczną z Niemcami. Po zakończeniu wojny, jeszcze w 1945 roku do Żarnowca przybyły benedyktynki z Wilna. Klasztor benedyktyński działa tu do dziś.

Dla eksploratorów to miejscowość niezwykle ciekawa chociażby z uwagi na opuszczoną Elektrownię Jądrową, po terenie której jeszcze kilka lat temu można było się w miarę swobodnie poruszać (zdjęcia TUTAJ).
Jednak celem wyprawy nie była EJ, a zabytki, których w Żarnowcu nie brakuje, a zwłaszcza stary kościół i przylegający doń cmentarz.
Obiektem, który skupia naszą szczególną uwagę, to późnogotycki kościół
Zwiastowania Pana (XIV-XV w., XVII w., remontowany w XIX i XX w.). 

Cmentarz.
Jest to jeden z najstarszych cmentarzy na Pomorzu. Jego urządzenie sięga XVI w.
Na cmentarzu znajduje się symboliczny pomnik w kształcie grobu powstańców z 1863 roku. Część wskazanych na pomniku powstańców jest rzeczywiście pochowana na żarnowieckim cmentarzu.
Oprócz tego znajdziemy tu nagrobki zarówno niemieckie, jak i polskie.
Na uwagę zasługuję przede wszystkim żeliwne krzyże z XIX wieku, przytwierdzone do ściany muru ogrodzeniowego. Tam też również natrafić można na kamienną tablicę nagrobną z mogiły dziecięcej, na co wskazuje napis w języku niemieckim:

UNSERE LIEBEN KINDER
ELIZABETH U MARGARETE
KOWALEWSKI
 *20.1.1932       *1.3.1934
                 †18.9.1942       †24.9.1942             

Na wielu kamiennych krzyżach i mogiłach napisy są zatarte, co uniemożliwia ich odczytanie. Na wielu żeliwnych krzyżach rośnie po samą gurę bujnie bluszcz, co również uniemożliwia odczytanie napisów się tam znajdujących. Znajdziemy też kilkanaście nagrobków bezimiennych, które charakteryzują kamienne ramy (niektóre w całości, inne popękane). Wiele jednak starych nagrobków - zarówno niemieckich jak i polskich jest w doskonałym stanie i bez trudu można odczytać inskrypcje na tablicach nagrobnych. 

Na cmentarzu pochowani są też Klaudia i Kacper Eland - dzieci zamordowane w 2012 roku w rodzinie zastępczej.
Źródło:
1. http://www.krokowa.pl/
2. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu ewangelickiego cmentarza w Żarnowcu /rok 2013/