FotoExploracje  Lębork dokumentacja fotograficzna opuszczonych miejsc i cmentarzy

Kostkowo (woj.pomorskie)

Kostkowo (niem. Kostkow), to wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Gniewino.
Wieś leży na trasie linii kolejowej Wejherowo-Choczewo-Lębork (obecnie zawieszonej). Wieś jest siedzibą sołectwa Kostkowo, w którego skład wchodzi również miejscowość Kowalka (Nowy Młot).

Nie ma konkretnej daty powstania wsi Kostkowo. W latach 20-tych XX wieku wieś liczyła 8 gospodarstw. Już przed wojną w Kostkowie istniała szkoła, a w latach 30-tych powstała kolej.
Kostkowo to jedna z niewielu wsi należących przed wojną do Niemiec, w której wzniesiono kościół katolicki. Nietypowa świątynia św. Ottona, z wieżą bardziej pasującą do remizy strażackiej, powstała w roku 1933.
W centrum wsi stał hotel i sklep Kranzusch, który w 1945 roku został spalony przez Rosjan. Po wojnie w latach 40-50-tych funkcjonowały 4 gospodarstwa rolne i karczma. Mieszkańcy zajmowali się rzemiosłem, m.in. był szklarz, stolarz, szewc, krawiec, kowal, piekarz, młynarz, kołodziej. W stojącym jeszcze, choć już nieużytecznym młynie, była piekarnia, a naprzeciw piekarni znajdował się sklep. Niedaleko była kuźnia, w której kowalstwem zajmował się pan Szulc. 
W środkowej części Kostkowa była mleczarnia parowa. W dawnej świetlicy Hitler Jugend (dzisiejszy wiejski dom kultury) mieściła się siedziba Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej i poczta, gdzie pracowali mieszkańcy Kostkowa. Funkcjonowała tu również Milicja, a w 1955 roku powstało stowarzyszenie Ochotniczej Straży Pożarnej. 
Cmentarz.
W Kostkowie w założeniu istniały dwa cmentarze. Pierwszy z nich (starszy) znajduje się w znacznym oddaleniu od wsi. Można przypuszczać, że jego obecny kształt odzwierciedla kształ dawniej istniejącego tu cmentarza ewangelickiego. Teren ten jednak sukcesywnie był dewastowany, choć jeszcze w latach 50-tych XX wieku odbywały się tu pochówki. 
Większe znaczenie jednak ma cmentarz ,,nowszy'', powstały na początku lat 30-tych. Znajduje się bliżej kościoła i do dziś można na nim odnaleźć nagrobki dawnych mieszkańców Kostkowa. Jak nietrudno się domyślić, większość niemieckich nagrobków została przeniesiona na teren ,,nowszego'' cmentarza jeszcze z terenów starszej nekropolii. Obecnie znajduje się tu cmentarz katolicki.
Wiele nagrobków zachowało się w nienagannym stanie. Między współczesnymi nagrobkami, bez problemu odnajdziemy jeszcze niemieckie mogiły, których płyty inskrypcyjne bez problemu można odczytać.
Jednym z lepiej zachowanych nagrobków jest nagrobek dziecięcy, należący do niejakiej Hildegard Schröder:

Hier ruhet in Gott
unser liebes Töchterchen
Hildegard Schröder
*23.11.1932
†27.8.1933
Kurz war mein Leiden dieser Zeit
Als Gott mich rief zur Ewigkeit

Zwrot pod inskrypcją jest cytatem z Księgi Hioba: ,,Krótkie było moje cierpienie kiedy Bóg powołał mnie do wieczności.”

Na kolejnym dobrze zachowanym nagrobku odczytamy:

Hier ruht In Gott
unser liebes Söhnchen
u. Brüderchen
Berhard v. Zalewski
*1.2.1938   †23.02.1938
Früh brach dies kleine Kinderherz
Und zog als Engel himmelwärts

Na cmentarzu odnajdziemy też trzy ażurowe krzyże dziecięce z porcelanowymi tabliczkami, na których możemy zidentyfikować dzieci tam pochowane. Po krótkim oczyszczeniu porcelanek, naszym oczom ukazały się napisy:

Hier ruhet in Gott
unser
liebe Söhnchen
Johannes Kierk
*20.6.1934
†3.3.1937


Hier ruhet in Gott
unser liebes
Töchterchen u. Schwesterchen
Elisabeth Czerwitzki
*22.2.1936
†2.9.1936
(inskrypcja z przodu tabliczki)

Ein Engel reichte
Dir die Hand
Und füchrte Dich in’s
bess’re Land
(inskrypcja z tyłu tabliczki)


Hier ruhet in Gott
unser
liebes Töchterchen
Drene Formella
*9.9.1934
†10.9.1934
(inskrypcja z przodu tabliczki)

Liebe Eltern, weinet nicht
Mit ist groß Heil geschehen,
Werd’t mich in des Himmels Licht
Als Engel wiedersehen.
(inkrypcja z tyłu tabliczki)

Na kolejnym dobrze zachowanym nagrobku przeczytamy:

Hier ruhet In Gott
meun lieber Mann
unser guter Vater
Frank Mittstock
*12.8.1871   †9.8.1933
Ruhe sanft!

Zachowało się też kilka żeliwnych krzyży. Na jednym z nich możemy odczytać:

Hier ruhet
in Gott
meine liebe Mutter u. Schwester
Matilde Mittstock
geb. Hranse
*29.4.1874   †15.2.1937
Ruhe sanft

U dołu krzyży żeliwnych widoczne są jeszcze sygnatury ich lęborskich wykonawców . Wśród nich odnajdziemy nazwiska m.in. Fritza Caspera oraz Herberta Peglowa. 
O usługach pogrzebowych w przedwojennym Lęborku, możecie przeczytać TUTAJ.
Źródło:
1. Lorentz F., Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem; Poznań 1923 (Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa)
2. Plan Odnowy Miejscowości Kostkowo na lata 2014-2021; Gmina Gniewino 2014
3. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu ewangelickiego cmentarza w Kostkowie /2015 rok/.