FotoExploracje  Lębork dokumentacja fotograficzna opuszczonych miejsc i cmentarzy

Konarzyny (woj. pomorskie)

Konarzyny (niem. Groß Konarczyn) - wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Konarzyny. 
Wieś leży przy drodze powiatowej 2512G (w 2017 przebudowanej do DW nr 212). Siedziba gminy Konarzyny.

Pierwsza wzmianka o Konarzynach pochodzi z 1275 r. Obecny kościół pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła został wzniesiony przez Piotra Tuchołkę w latach 1731-1744. Poprzedni, drewniany kościół z 1653 r., spalił się w XVIII w.
Według pierwotnych ustaleń traktatu wersalskiego miejscowość miała pozostać w granicach Niemiec, jednakże w związku z życzeniami mieszkańców w trakcie prac delimitacyjnych Konarzyny znalazły się w granicach Polski. Dla upamiętnienia tego zdarzenia 16 października 1932 odsłonięto we wsi pomnik.
W okresie II Rzeczypospolitej stacjonowała tu placówka Straży Granicznej Inspektoratu Granicznego nr 7 „Chojnice”.
Cmentarz.
Na cmentarz parafialny natrafimy w północno-wschodniej części wsi. Znajduje się on na równym terenie, w otoczeniu pół. Niedaleko znajduje się także szkolne boisko. Cmentarz należy do parafii rzymsko-katolickiej pw. Apostołów św. Piotra i Pawła. 
Nekropolia ta powstała w połowie XIX wieku. Zapiski historyczne wskazują, że zarówno dawniej jak i obecnie przynależność wyznaniowa to katolicka. Jego ogólna powierzchnia wynosi ok. 1 ha.
Dziś próżno szukać na nim nagrobków z niemieckimi nazwiskami. Jest kilka starych, zaniedbanych nagrobków, ale brak na nich jakichkolwiek tablic, które pomogłyby zidentyfikować pochowane tam osoby. Najstarsze znajdujące się na cmentarzu nagrobki pochodzą z roku 1901, 1904, 1905, 1908 i 1935 roku. Ten ostatni ma duże znaczenie historyczne, gdyż należy do Franciszka Tokarskiego, podoficera Straży Granicznej, który został zastrzelony na posterunku dnia 23.05.1935 roku, w wieku 35 lat. Napis na odnowionym w 2015 roku nagrobku brzmi:

Ś. P.
Franciszek 
Tokarski
podoficer Straży Granicznej
zginął śmiercią tragiczną
na posterunku
23 maja 1935 r.
przeżywszy lat 35
Cześć Jego Pamięci

Oprócz tego na cmentarzu znajdziemy jeszcze dwa nagrobki o znaczeniu historycznym. Pierwszy z nich należy do kolejnego strażnika granicznego Nikodema Janiaka, który zginął w obozie koncentracyjnym Gusen-Mauthausen oraz grób Romana Szulca - uczestnika Powstania Wielkopolskiego, który żył w latach 1899-1960. 

Obecnie do cmentarza prowadzi brama, jednak sam cmentarz nie jest ogrodzony żadnym murem. Dziś znajdziemy na nim około 60 mogił, z których większość to mogiły wolnostojące. Charakter rozplanowania cmentarza jest regularny. Ogólny stan zachowania cmentarza i drzewostanu można określić jako dobry. Stare nagrobki są widoczne, ale powoli niszczeją. 
Starodrzew składa się głównie z lip oraz jesionów, ale rosną tam również dęby. 
Jako, że dość czytelne są granice pierwotnego układu przestrzennego, eksploracja cmentarza nie powinna nastręczać żadnych trudności.

Nagrobek Franciszka Tokarskiego

Źródło:
1. Dąbrowa-Januszewski Jerzy; Z notatnika kaszubskiego; Wyd. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie; Słupsk 1988
2. Na podstawie zebranych materiałów sporządzonych podczas oględzin terenu cmentarza parafialnego w Konarzynach /2018 rok/.
Strony internetowe:
1. http://brusy.net/
2. https://www.wikiwand.com/
3. https://zabytek.pl/